Emre ERGÜL
Bölgenin en büyük ekonomisine sahip Batı Afrika ülkelerinden Senegal’de pazar günü yapılan seçimleri oyların yüzde 57’sini alan “Bay Temiz” lakaplı Bassirou Diomaye Faye kazandı. Ülkenin 5’nci cumhurbaşkanı olan 44 yaşındaki Faye, böylece o koltuğa oturan en genç lider olmuş oldu. “Mütevazi” kelimesini ağzından düşürmeyen Faye, şeffaf yönetim sözü vererek “Senegal halkı bir cumhurbaşkanı seçerek geçmişten, mevcut sistemden kopmayı tercih etti” ifadesini kullandı.
İngiliz BBC Televizyonu’nun “Birkaç yıl öncesine kadar çok az kişi tanıyordu, şimdi başkan oldu” diye tanıttığı Faye’nin öncelikleri arasında “ulusal uzlaşı,” “kurumların yeniden inşası,” “hayat pahalılığıyla mücadele” ve “yolsuzluğa göz yummama” geliyor. Ancak Senegal’in yeni liderinin ilk icraatı çok eleştirilen, euroya sabitlenen ve eski sömürgeci güç Fransa tarafından desteklenen CFA frangı para birimini bırakmak olacak. BBC’ye göre Faye, bunun yerine yeni bir Senegal veya bölgesel Batı Afrika para birimi getirecek.
Eski Başbakan Aminata Touré bunun çok da kolay olmayacağının altını çiziyor: “Başlangıçta bütçe gerçeğiyle yüzleşmek zorunda kalacak… Ama onun çok hırslı olduğunu görüyorum.” Aslında ülkenin asıl muhalefet liderinin ismi Ousmane Sonko… 28 Temmuz 2023’te kendisini kaydeden bir jandarmanın cep telefonunu zorla aldığı için gözaltına alınmış; “ayaklanma çağrısı” yapmaktan da tutuklanmıştı.
14 Mart’a kadar tutuklu kalan Sonko seçilme hakkını da kaybedince, seçime kendisi yerine sağ kolu olan Faye’yi göstermişti. Faye de Nisan 2023’te Sonko bağlantılı sokak gösterilerinde tutuklanmış ve 14 Mart’ta, seçimlerden 10 gün önce, siyasi aftan yararlanarak Sonko hapisten çıkmıştı. Faye’nin kazanması üzerine Senegal’in dolar tahvilleri son 5 ayın en düşük seviyesine geriledi. Uluslararası haber ajansları, yatırımcıların Faye’in başkanlığının ülkenin iş dostu politikalarını sona erdirebileceğinden endişe duyduklarını bildirdi.
Türkiye’den haftada 11 yolcu-kargo uçuşu yapılıyor
Türkiye ile Senegal arasındaki ikili ticaret hacmi, 2021 yılında 540 milyon dolar, 2022’de ise 723 milyon dolar olarak gerçekleşti. Maarif Vakfı, Senegal’de eğitim-öğretim faaliyetlerinde bulunuyor. Türk Hava Yolları Dakar’a haftada 7 yolcu ve 4 kargo seferi düzenlemektedir. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’nın (TİKA) Batı Afrika’daki ilk ofisi 2007 Nisan ayında Dakar’da faaliyete geçti. Dakar Yunus Emre Kültür Merkezi (YETKM) de 2021 Temmuz ayında fiilen faaliyete geçti.
İşte Senegal’in zengin yeraltı kaynakları
-Baz metaller (demir, bakır, krom, nikel);
-Endüstriyel mineraller (fosfatlar, endüstriyel kireçtaşı, tuzlar vb.);
-Ağır mineraller (zirkon, titanyum, vb.);
-Süs taşları ve yapı malzemeleri. Demir ile ilgili olarak, demir yatakları 4 ayrı alanda yer alır ve kanıtlanmış rezervlerin 750 milyon tondan fazla olduğu tahmin edilmekte. Bu alanlardan biri, ülkenin güneydoğusundaki, yıllık 15 ila 25 milyon ton demir cevheri üretimi içeren Falémé projesine ev sahipliği yapıyor.
– Ülke, tortul havzası ayrıca zirkon, titanyum, endüstriyel kireçtaşları, atapulgit, turba, doğal gaz vb. gibi diğer kaynaklar açısından da zengindir.
IMF: Senegal, Batı Afrika’nın istikrar kutbu
2022’de yüzde 4.7’ye yavaşlayan Senegal’deki büyüme, kısmen gelişen petrol ve gaz endüstrisine bağlı olarak 2023’te yüzde 5.3’ün üzerine çıktı. Büyümenin 2024’te yüzde 10.6’ya, 2025’te ise yüzde 7.4’e hızlanması öngörülüyor. Geötiğimiz yıl, IMF ve Senegal, 1.5 milyar doları tutarında 36 aylık yeni bir finansman düzenlemesi üzerinde anlaşmaya vardı.
IMF, resmi sitesinde Senegal’i şöyle tanıtıyor: “Senegal, Batı Afrika’da önemli bir istikrar kutbudur ve yetkililer, dönüştürücü reformların uygulanması konusundaki kararlılıklarını tutarlı bir şekilde ortaya koymuştur. Tüm paydaşları siyasi farklılıkları barışçıl bir şekilde çözmeye teşvik ediyoruz. Bu, Senegal’in iddialı reform gündemini uygulayabilmesini ve tam ekonomik potansiyeline ulaşabilmesini sağlamanın anahtarı olacaktır.”
Türk inşaat ve imalat yatırım değeri: 1.5 milyar dolar
Senegal’de Türk firmalarının yatırımları müteahhitlik ve imalat sektöründe toplam 1.5 milyar dolar düzeyine ulaşmış durumda. Ülkede konut ihtiyacının azaltılması noktasında hazırlanan 100 bin lojman projesi de Türk firmalarının takibinde…
