6 Şubat Maraş depreminin yıldönümü öncesinde, aralarında Tuncay Taymaz’ın da bulunduğu İTÜ Maden Fakültesi Sismoloji ve Jeofizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Akademisyenler fay hatları üzerinde akademik çalışmalar yürüttü.
Çalışmalar, ‘2023 Mw 7.8 ve Mw 7.6 Kahramanmaraş Deprem Dizisinden Kuvvetli Yer Hareketinin Özellikleri’ ve ‘2023 Kahramanmaraş Türkiye Deprem İkilisinin Hızlı Kırılma ve Kademeli Fay Kırılma Mekanizmaları ile Tetiklenmesi’ başlıkları altında uluslararası dergilerde yayınlandı. Çalışmalarda hem Kahramanmaraş depreminin meydana geldiği fay hattının durumu hem de Türkiye’deki faylara etkileri yer aldı.
Prof. Dr. Taymaz araştırmalarını şöyle anlattı:
‘5,5’TAN BÜYÜK DEPREMLER OLACAK’
“6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremi milletimizin, vatanımızın ve dünyanın yaşadığı kıtasal ölçekteki en büyük depremlerden biridir” diyen Prof. Dr. Taymaz, “Tarihe geçmiş bir depremdir. Böylece.”
– Kendi hesaplamalarıma göre ilk depremin büyüklüğü 7,96; İkinci depremin büyüklüğü ise 7.8. Şunu özellikle vurgulamak istiyorum; Sismoloji ve deprem kaynağı sismolojisi konusunda uzmanlaşmış bir akademisyen olarak, 40 yıllık bilgi ve tecrübemle elde ettiğimiz yüksek güçlü bilgisayarlar ile dünyanın elindeki teknolojiyle paralel olarak yapılan modelleme sonucunda elde edilen büyüklüktür. Bilimin gelişmesiyle birlikte. Tabii artçı sarsıntılar henüz bitmedi. 1-2 yıl daha bu bölgede 5,5’un üzerinde depremler olacak.
– Kahramanmaraş depreminin kaldığı yerden başlayarak Doğanyol-Sivrice depreminin bitiminden itibaren Karlıova, Sivrice, Palu, Bingöl, Hazar’ın ortası ve oradan da Karlıova’ya kadar olan bölüm kırılmadı. Burada 6,5 ila 7 büyüklüğünde deprem olma potansiyeli var. Geçmişte, tarihte veriler var.
– Karlıova’dan Yedisu’ya kadardır. O bölgede Yedisu’dan Erzincan ve Reşadiye’ye kadar uzanan kesintisiz bölümler var. Bunlar hep 7 büyüklüğünde depremler ama sonuncusu 13 ve 15 Mart 1992’de oldu. Hem 13 Mart’taki ana şok hem de 15 Mart’taki Pülümür fayı olan Erzincan depreminden sonra Tercan’dan başlayarak güney kesimi kırıldı. Ovacık fayına doğru. O iki parça kırılmadı ama bu iki kırılma modülünü ve fay sistemini bir bütün olarak birleştirirsek; Bu iki depremde Malatya-Ovacık ortası ve Pülümür’e kadar olan bağlantı fay kolunda deprem oluşturmayan Sürgü fayı ve Doğanşehir fayının uçlarında gerilme aktarımı bulunmaktadır.
‘KIRILMA DÖNGÜSÜNÜ 30-40 YIL ÖNCE TAMAMLADILAR’
– Her zaman küçük depremler olur; her zaman 5,5. Bir sismolog olarak 6’dan büyük depremleri daha ciddiye alıyorum ama ülkemizde 5,5 büyüklüğündeki depremler de yıkıma neden oluyor. O alanlar kırılmadı. Malatya ve Ovacık fayları büyük faylardır. Her biri 100 kilometrenin üzerindedir. Bunların her biri 1999 Gölcük depremini oluşturabilecek potansiyele sahip. O ikisi kırılmadı ama Erzincan Ovası’ndan Ladik, Havza, Tokat, Yozgat, Çankırı, Bolu, Düzce’ye kadar Kuzey Anadolu Fayı’nın tüm coğrafyasında kesintisiz bölümler var. Bunlar 30-40 yıl önce kırılan döngülerini tamamladılar. Bu tamamen işin Kuzey Anadolu Fayı kısmıdır” dedi.
‘BÜYÜK DEPREMLER OLACAK’
– Doğu Anadolu Fayı’nın devamına bakacak olursak; Hatay Samandağ’dan Ölüdeniz Fayı’na, Kızıldeniz’e kadar olan bölgede kırılmayan fayın bir sonraki 7, 7,5 büyüklüğündeki depremi Lübnan, Filistin ve İsrail’de olacak; O bölgeyi yıpratır. Kıbrıs etkilenecek, büyük tsunamiler olacak. Çünkü en son 1890’larda ya da 1870’lerde olmuştu. Onları da araştırdık. Hem depremi hem de tsunamiyi modelledik.
(HABER MERKEZİ)
